In de rubriek ‘vragen aan’ spreken we met verschillende diabetesprofessionals over hun werk en betrokkenheid bij diabeteszorg. Zij delen praktijkervaringen en geven inzicht in hoe ze mensen met diabetes kunnen helpen. Daarnaast vragen we naar tips voor andere diabeteszorgprofessionals. Dit keer spraken we met diabetespodotherapeut Judith Sanders.

Judith Sanders, werkt als diabetespodotherapeut bij Erasmus MC en Hallux
Welke complicaties zie jij als diabetespodotherapeut?
Wij zien complicaties als (pre-)ulcera. Hierbij veroorzaakt het verlies van de protectieve sensibiliteit en verandering van de voetstand drukplekken. Er ontstaat dan een vicieuze cirkel waarbij interventie noodzakelijk is.
Hoe is het met de prevalentie van voetcomplicaties als gevolg van diabetes?
Na de covidpandemie waren er opeens weer veel meer complicaties. Mensen waren vaak slecht gereguleerd en meden zorg uit angst. Gelukkig kunnen we door samenwerking met diabetesverpleegkundigen steeds sneller (mogelijke) complicaties detecteren. Daarmee voorkomen we grote complicaties.
Zit daar ontwikkeling in nu de behandelopties geavanceerder zijn?
Er zijn steeds betere richtlijnen voor preventieve voetzorg. Voorheen werd enkel de pedicure ingezet. Tegenwoordig kijken we ook naar interventies zoals teenortheses, zooltherapie om drukplekken te voorkomen en (semi-)orthopedisch schoeisel. Er staat een nieuwe zorgmodule Preventie Voetulcera van de Nederlandse Vereniging van Podotherapeuten klaar. Hierin wordt benadrukt dat het essentieel is om bij preventieve voetzorg niet alleen de voetproblemen te beoordelen, maar ook de mens als geheel in beschouwing te nemen.
Hoe presenteren deze complicaties zich bij jou? Zie jij mensen op tijd?
Ik ben zowel in de eerste als tweede lijn werkzaam (Erasmus MC Rotterdam). In de eerste lijn is de zorg vooral op preventie gericht, denk aan podotherapeutische zolen en teenortheses. In de tweede lijn zien we vooral de ulcera en heel regelmatig recidieven.
Welke behandelopties kun je mensen met diabetes bieden die complicaties hebben aan hun voeten?
Er zijn verschillende interventies mogelijk, afhankelijk van de complicaties. Als podotherapeut kijken we onder meer naar verlies van protectieve sensibiliteit (PS), perifeer arterieel vaatlijden (PAV), klinisch zichtbare tekenen van verhoogde druk. We kijken ook naar de voetvorm en de daaruit voortvloeiende risicofactoren zoals huid- en nagelproblemen, voetvormen standsafwijkingen. Bij het ‘podotherapeutisch gericht voetonderzoek’ kijken we naar de beste behandeloptie. Dit kan zijn: regelmatige voetverzorging door een (medisch) pedicure, advisering over adequaat schoeisel en hulpmiddelen, educatie en/of stimulatie van zelfmanagement om de zelfzorg en het gedrag te verbeteren met als doel voetulcera te voorkomen.
Wat zijn belangrijke adviezen met het oog op het voorkomen van complicaties aan de voeten?
Dagelijkse controle van de voeten, dit kan al bij het aantrekken van de sokken/schoenen. Niet blootvoets lopen, vooral belangrijk bij verlies van PS. Goed passend schoeisel, te ruim veroorzaakt schuifkrachten en te smal/te klein schoeisel veroorzaakt drukplekken.
Hoe kunnen diabetesverpleegkundigen bijdragen aan goede voetzorg voor mensen met diabetes?
Het is vooral belangrijk dat diabetesverpleegkundigen de adviezen samen met ons blijven herhalen bij de patiënten. Er valt veel winst te behalen met het geven van de juiste educatie. En bij twijfel, contacteer de (diabetes)podotherapeut in de buurt.
Meer weten?
Judith Sanders geeft op het Nationaal V&VN Diabetescongres 10 april 2025 in het NBC Nieuwegein een workshop over de nieuwste ontwikkelingen rondom diabetes en voetzorg.