In principe hoeven kinderen niet te vasten, maar ze vinden het een prestige om mee te doen. Op scholen worden kinderen die niet meedoen buitengesloten. Zo ook kinderen met diabetes type 1. In 2025 staat de maand maart in het teken van de ramadan. Daarom heb ik recent een informatiebijeenkomst gehouden over de ramadan en diabetes. Hiervoor heb ik gezocht naar een manier hoe ik kinderen en volwassenen met diabetes kan bijstaan, zodat ze een gezonde afweging voor zichzelf kunnen maken.
Bij het geven van voorlichting maak ik dankbaar gebruik van NDF-toolkit: diabetes en ramadan. Fijn dat alle materialen ook in het Arabisch beschikbaar zijn
In mei 2022 werden Sijda en Rob Wesselink-Groen voor een aantal jaren uitgezonden naar Zuid-Egypte door de Gereformeerde Zendingsbond (GZB), onder meer met als doel de verpleegkundige zorg te optimaliseren. Diabetesverpleegkundige Sijda richt zich met name op het opzetten van een opleiding voor verpleegkundigen. Ook geeft ze trainingen. Rob werkt in de gehandicapten- en ouderenzorg. In DiabetesPro doen ze verslag van hun verblijf.
Soms is het goed je lichaam bepaalde periodes restricties op te leggen en af te zien van voedsel. Ook weet ik dat mensen die geloven, vaak gehoorzamer zijn aan God dan aan mensen. God vraagt niet het onmogelijke van mensen en wil niet dat ze gevaar lopen.
Ik koos ervoor om de bijeenkomst te starten met een vers uit de Koran: 2:184. Hierin staat beschreven dat zieken of reizigers vrijgesteld kunnen worden van het vasten tijdens de ramadan. Ze kunnen het vasten later inhalen of een compensatie (fidya) geven aan de armen, als ze daartoe de mogelijkheid hebben.
De ramadan is een belangrijke maand voor veel mensen en ik merk dat het dan belangrijk is om je woorden goed te wegen. Vaak stel ik ouders de vraag hoe ze gewend zijn om te gaan met de ramadan en hun kinderen. Ik merkte dat de meeste ouders weten dat het gevaarlijk is voor kinderen met diabetes type 1 en dat ze nooit mogen stoppen met het geven van langwerkende insuline. Dat was een opluchting.
Drie noodsituaties
Verder heb ik met ze gesproken over het voorkomen van de volgende drie noodsituaties:
- Wat te doen om hypo’s te voorkomen of goed op te vangen?
- Wat te doen om hypers te voorkomen of snel te corrigeren?
- Wat te doen bij uitdroging en hoe dit te voorkomen?
Mochten mensen onverhoopt toch in een van deze situaties terechtkomen, dan moeten ze direct stoppen met het vasten en naar het ziekenhuis komen en/of contact opnemen met een arts. Daarnaast heb ik geadviseerd het vasten elk jaar voorafgaand aan de vastenmaand met de arts te bespreken.
NDF-toolkit diabetes en ramadan
Bij het geven van voorlichting maak ik dankbaar gebruik van NDF-toolkit: diabetes en ramadan. Fijn dat alle materialen ook in het Arabisch beschikbaar zijn. We hebben folders uitgedeeld en posters opgehangen. Hetzelfde doen we in de wachtkamers van ons ziekenhuis.
Voor de volgende bijeenkomst heb ik de iman van de lokale moskee uitgenodigd.
