Anita Wildeboer promoveert aan RUG

15 juni 2022

Op 18 mei promoveerde Anita Wildeboer aan de Rijksuniversiteit Groningen. Ze deed onderzoek naar persoonsgerichte zorg voor patiënten met diabetes type 2. Anita Wildeboer is van huis uit diabetesverpleegkundige. Van 2013 tot 2018 was ze voorzitter van de EADV. Zij maakte de overstap van de EADV naar de V&VN Diabeteszorg mede mogelijk.

Over haar promotietraject zegt ze: ‘Na bijna vier intensieve, zeer leerzame jaren kijk ik met trots terug op een heel mooi traject. Ik ben mijn onderzoeksgroep en naaste collega’s heel dankbaar voor hun niet aflatende support. De verdediging van mijn proefschrift op 18 mei jl. vond ik vooraf heel spannend, maar ging heel goed. Ik ben erg trots op het vak van diabetesverpleegkundige en op de rol die wij, samen met de praktijkondersteuners in de eerste lijn, de afgelopen dertig jaar hebben gespeeld bij het verbeteren van de zorg voor mensen met diabetes.

De resultaten van dit proefschrift geven aanwijzingen voor verbetering met betrekking tot persoonsgerichtheid in de diabeteszorg. Uit mijn onderzoek bleek dat de focus bij veel diabetesverpleegkundigen en POH-ers vooral ligt op biomedische factoren, gebaseerd op landelijke richtlijnen en soms dwingende protocollen. Van de patiënt wordt verwacht diabetes in het dagelijks leven te managen, het succes van de behandeling hangt er feitelijk van af. Daarom pleit ik ervoor om de focus van diabeteszorg expliciet te verbreden naar aandacht voor het dagelijks functioneren: wat vindt de persoon tegenover je belangrijk in het leven en hoe verhouden persoonlijke doelen van de patiënt zich tot zijn of haar diabetes? Op deze manier betrek je de patiënt (meer) bij de eigen zorg en komen sommige  mensen letterlijk in de actiemodus. Samen met de patiënt beslis je waaraan hij of zij wil werken en hoe hij dit kan realiseren in de context van zijn persoonlijke en omgevingsfactoren. Er zijn prachtige hulpmiddelen beschikbaar die kunnen helpen bij het aangaan van dit persoonlijke gesprek met je patiënt. Zelf werk ik graag met de gesprekskaarten van de NDF.’

‘Neem het functioneren van de patiënt als referentie; het succes van de behandeling hangt er grotendeels van af’

De Rijksuniversiteit Groningen publiceerde onderstaande samenvatting van het onderzoek van Anita Wildeboer.

Diabetes type 2 is een veelvoorkomende chronische aandoening, die sterk samenhangt met overgewicht en weinig beweging. Verhoogde bloedglucosewaarden bij diabetes kunnen leiden tot ernstige complicaties. Om dat te voorkomen is vaak medicatie en een gezonde leefstijl nodig. Om patiënten hierbij te helpen wordt een persoonsgerichte zorgbenadering aanbevolen waarin zorgverleners samen met de patiënt de best passende zorg bepalen. In de dagelijkse praktijk blijkt dit soms lastig, en daarom zocht Wildeboer in dit proefschrift naar handvatten voor de klinische praktijk. 

Voor haar onderzoek besprak Wildeboer met patiënten en zorgverleners (diabetesverpleegkundigen in de 2e en praktijkondersteuners in de 1e lijn) hun opvattingen over persoonsgerichte diabeteszorg. Hieruit bleek dat naast medicatie ook gezondheidsvaardigheden, diabetesgerelateerde stress en het vertrouwen van de patiënt een belangrijke rol spelen in het reguleren van de bloedglucose. Patiënten vinden het belangrijk dat er rekening gehouden wordt met hun gezondheidsvaardigheden. Ook geven zij aan dat een vertrouwensrelatie met de zorgverlener hen helpt om actief deel te nemen aan het diabetesconsult.

Diabetesverpleegkundigen gaven aan dat met name biomedische factoren relevant zijn in de zorg voor de patiënt. Zij vonden psychosociale factoren (in het bijzonder de omgevingsfactoren)  in mindere mate relevant. Daarnaast bleek dat ‘samen beslissen’ met de patiënt nog niet altijd wordt toegepast. Om diabeteszorg op deze punten te verbeteren, pleit Wildeboer ervoor om het dagelijks functioneren van de patiënten als referentiepunt te nemen in de zorg voor mensen met diabetes, inclusief persoonlijke en externe factoren die daarop van invloed zijn.

Curriculum Vitae

Anita Wildeboer (1964) studeerde Verplegingswetenschap aan de Universiteit Utrecht. Ze deed haar promotieonderzoek bij het SHARE instituut van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). Wildeboer is parttime werkzaam als Diabetesverpleegkundige in Beatrixoord (UMCG), centrum voor revalidatie. Daarnaast werkt Anita als interimmanager in de eerste lijn. De titel van haar proefschrift luidt: “Focus on functioning in person-centered nurse-led diabetes care – An exploration of views of patients and healthcare providers, in particular the nursing profession, on person-centered diabetes care and patient factors affecting health outcomes.”

Mensen met lage gezondheidsvaardigheden hebben hoger zorggebruik

01 dec 2021

Inloggen