Voor het eerst in mijn ruim twintigjarige carrière bevond ik mij in een situatie die ik – en zoals al snel bleek niet alleen ik – nog niet eerder had meegemaakt. Ik kreeg een telefoontje van de psychogeriatrie-afdeling van ons lokale verpleeghuis. Eén van onze patiënten was daar opgenomen vanuit een ziekenhuisopname. Hij zou niet meer niet meer naar huis gaan.

Op zich niet bijzonder maar het bleek te gaan om de heer P. (82). Hij had een flinke geschiedenis met zijn diabetes. Jaren ging hij heen en weer tussen de eerste en tweede lijn voor zijn diabetes. Achter in de vijftig werd hij initieel behandeld in de tweede lijn voor LADA, vanwege zijn acute ziekte en hoge glucosewaarden. Omdat de diagnose niet heel duidelijk was, werd hij terug verwezen naar de eerste lijn met diabetes type 2. Hij bleek echter zeer moeilijk instelbaar en kwam weer in de tweede lijn terecht en werd verder behandeld voor diabetes type 1.

‘Het zat mij niet lekker. Ik besloot de PG-afdeling te bellen en te informeren of ze bekend waren met diabetes type 1’

Thuiszorg
Met het klimmen der jaren werd de gang naar het ziekenhuis steeds moeizamer. P. had nog steeds zeer grillige glucosewaarden. Hij corrigeerde zichzelf overmatig met als gevolg ernstige hypo’s. In goed overleg en samenwerking via OZOverbindzorg waar ook de verpleegkundig specialist van het ziekenhuis in kon, werd de zorg langzaam weer aan onze huisartsenpraktijk overgedragen. Bij de overdracht vanuit tweede naar eerste lijn was besloten, dat de thuiszorg de zorg rondom de insulinetherapie zou overnemen, vanwege de toenemende cognitieve achteruitgang van P. Met een insulinedoseerschema en een FGM werd dagelijks zijn viermaal daags regime geregeld. Door de korte lijnen tussen mij, de thuiszorg en de tweede lijn op de achtergrond, liep dit goed.

Verward en kwetsbaar
De heer P. werd ziek en bleek een pneumonie te hebben. Een opname op de longafdeling was noodzakelijk. In het ziekenhuis was P. zeer verward en kwetsbaar. Zijn toegenomen cognitieve achteruitgang wees duidelijk op beginnende dementie. Het behandelend team in het ziekenhuis besloot in samenspraak met de familie dat naar huis gaan geen optie meer was. De heer P. werd opgenomen op de PG-afdeling van het verpleeghuis.

‘Op de PG-afdeling hadden ze nog nooit een patiënt met diabetes type 1 gezien’

Niet zonder insuline
Hierop volgend kreeg ik dus het telefoontje. Ineens viel de patiënt niet meer onder de verantwoordelijkheid van de huisarts, maar onder die van de verpleeghuisarts en het team daar, en dus onder de AWBZ. Ik dacht: FGM, viermaal daags insuline, schommelende waarden en kwetsbaar. Bij kwetsbare oudere mensen met diabetes type 2 zou je kiezen voor een eenvoudig regime met niet te veel poespas, maar de heer P. heeft een diabetes type 1 en kan niet zonder insuline!

Bekend met type 1?
Het zat mij niet lekker. Ik besloot de PG-afdeling te bellen en te informeren of ze bekend waren met de FGM, het insulineregime van de heer P. en het feit dat hij diabetes type 1 had. Wat bleek? Ze hadden nog nooit een patiënt met type 1 gezien. En ja, ze zouden zeer dankbaar zijn als ik even het een en ander kwam uitleggen.

Notitie in zijn dossier
Met mijn demo-kid en informatieboekje over FGM, een link naar de online e-learning en zijn schema met instructies, zat ik de volgende dag aan tafel met zijn EVV (Eerst verantwoordelijke verzorgende) en haar directe team dat voor hem zou zorgen. Ik heb ze het gebruik van de FGM gedemonstreerd, net zoals ik normaal doe bij mijn patiënten. Verder heb ik duidelijk de verschillen tussen type 1 en type 2 uitgelegd en wat dat betekent voor het beleid. Hierbij heb ik benadrukt dat ze nooit zomaar kunnen stoppen met insuline. Dit zou resulteren in een ketoacidose en mogelijk de dood van de heer P. betekenen. Dit werd als belangrijkste attentieregel meegenomen en op cruciale punten genoteerd in zijn dossier. Ondanks dat het niet echt mijn verantwoordelijkheid was, heb ik aangeboden dat ze ons altijd mochten raadplegen en dat ik natuurlijk bereid zou zijn om mee te denken.

Scholing in de toekomst
Met het naar buiten gaan, voelde ik mij beter en meer gerust. Toch knaagde dit wel een tijd aan mij. De onervarenheid van de verzorgende in algemene zin met diabetes type 2 in de thuiszorg is soms al een punt van aandacht, maar voor mensen met type 1 helemaal. Ik denk dat dit in de toekomst veel scholing behoeft, omdat er steeds meer oudere mensen zoals de heer P. met diabetes type 1 zullen zijn.