1. Wat zijn anabole steroïden precies en om welke redenen gebruiken mensen ze?
‘Anabole steroïden zijn testosteron en afgeleide hormonen. Ze werken op de testosteronreceptoren en bij hoge doseringen zorgen ze voor extra spiergroei en spiermassa. Vroeger werden ze vooral gebruikt door mannelijke bodybuilders. Aangejaagd door sociale media zijn tegenwoordig veel mannen met een sportschoolabonnement geïnteresseerd in deze hormonen. Vrouwen gebruiken ze ook, maar in mindere mate en vooral als ze aan bodybuilden doen. Naast de gewenste spiergroei, knappen gebruikers vaak ook mentaal op van steroïdengebruik. Ze voelen zich energieker, kunnen zich beter concentreren en slapen beter.’

2. Waarom is het belangrijk dat diabetesprofessionals basiskennis hebben over steroïdengebruik?
‘Op de korte termijn zijn de risico’s van anabole steroïden niet zo groot. Maar op de lange termijn verhoogt steroïdengebruik, net als diabetes, het risico op hart- en vaatziekten. Mensen worden dus aan dubbele risico’s blootgesteld. Door langdurig gebruik is het bovendien mogelijk dat de eigen testosteronproductie niet meer goed op gang komt nadat iemand is gestopt. De persoon wordt dan levenslang afhankelijk van het innemen van hormonen. Een ander aandachtspunt is dat mensen die anabole steroïden gebruiken, vaak een afwijkend dieet hebben. Dit kan voordelen hebben in combinatie met diabetes, omdat ze punctueel en regelmatig eten. Ze weten precies wat er in de voeding zit. Maar in de fase waarin ze aan spieropbouw werken, eten mannen soms wel vijf- of zesduizend calorieën per dag. Dat is een uitdaging in combinatie met diabetes. Veel mannen gebruiken anabole steroïden als een kuur. Tijdens zo’n kuur worden de behoeftes van je lichaam anders en dit heeft direct effect op je insulinebehoefte.’

3. Waarom heb je een kliniek opgericht voor de begeleiding van mensen die anabole steroïden gebruiken?
‘Het vermoeden is dat elk jaar een half miljoen Nederlanders anabole steroïden gebruikt. Je kunt dit negeren, maar ik denk dat het beter is om de mensen te begeleiden bij ‘verantwoord’ gebruik en, als ze dat willen, bij het afbouwen. Op sociale media vergelijken mannen hun uiterlijk met elkaar en zijn ze open over steroïden. Ze delen veel mythes en onwaarheden en dit resulteert regelmatig in ongezond gebruik. De informatie en begeleiding die wij geven is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek.’

De mannen worden een soort superversie van zichzelf

4. Vanwaar jouw fascinatie voor anabole steroïden?
‘Mijn interesse is gegroeid vanuit mijn promotieonderzoek waarin ik heb onderzocht wat het effect op de gezondheid is van het gebruik van anabole steroïden bij mannelijke recreatieve sporters. Ik vind het een hele leuke doelgroep om mee te werken. Zeker niet de stereotype agressieve uitsmijter waar vaak aan wordt gedacht, maar heel uiteenlopende, vaak vriendelijke en open mensen. In de reguliere gezondheidszorg worden ze vaak niet begrepen en dan zijn ze blij dat ze bij ons hun verhaal kwijt kunnen en dat wij met ze meedenken in oplossingen. Het gebruik van anabole steroïden is geen verslaving in de traditionele zin, zoals roken of alcohol, maar het zijn middelen die op een andere manier afhankelijkheid kunnen creëren. Het gebruik doet echt iets met de mannen. Ze worden een soort superversie van zichzelf. Als ze te lang doorgaan met het gebruik, is het mogelijk dat hun eigen testosteronproductie niet meer op gang komt. Daarnaast zijn ze gewend geraakt aan de hoge testosteronspiegels en dat bemoeilijkt het afbouwen. Ik vind het belangrijk dat mensen hierbij goede begeleiding kunnen krijgen.’

5. Hoe ga je als diabetesprofessional het gesprek aan met een patiënt waarvan je vermoedt dat hij anabole steroïden gebruikt?
‘Alhoewel geschat wordt dat 500.000 mensen anabole steroïden gebruiken, vermoed ik dat het bij mensen met diabetes type 1 om een kleine groep gaat. Maar als iemand veel aan kracht- of vechtsport doet, kun je informeren of hij of zij bijvoorbeeld wel eens eiwitpoeders gebruikt. Afhankelijk van het antwoord, kun je doorvragen naar anabole steroïden. Mijn ervaring is dat mensen er open over praten, als je er op een niet veroordelende manier naar informeert.’

Subsidie VWS
Diederik Smit ontvangt via de Dopingautoriteit subsidie van VWS om wetenschappelijk onderzoek te doen naar het gebruik van anabole steroïden en educatie te geven over dit onderwerp. 

BIO
Diederik Smit
2019 – afgestudeerd als internist-endocrinoloog, VUmc Amsterdam
2019 – werkzaam als internist-endocrinoloog bij Elisabeth TweeSteden Ziekenhuis (ETZ)
2022 – gepromoveerd op onderzoek naar het effect op de gezondheid van het gebruik van anabole steroïden bij mannelijke recreatieve sporters (HAARLEM-Studie)
2022 – vervolgonderzoek gestart naar het effect van advies en gezondheidsonderzoek bij mensen die anabole steroïden gebruiken. De resultaten worden in de komende jaren gepubliceerd en worden het onderwerp van het proefschrift van Tijs Verdegaal, onderzoeker en arts bij Anroid Health Clinic (HARNAS-trial)
2023 – Android Health Clinic geopend in Utrecht, een kliniek gespecialiseerd in het bieden van medische begeleiding bij het gebruik van anabole steroïden.

Congres Seks, drugs en rock ’n roll
Tijdens het Nationaal V&VN Diabeteszorgcongres op 18 april gaat Diederik Simt in op het gebruik van anabole steroïden bij diabetes. 

Bekijk hier het hele programma of schrijf je in. Wacht niet te lang want het gaat hard met de inschrijvingen.