In 2011 hoorden filmmakers Lisa Hepner en Guy Mossman over een stamcelbehandeling voor diabetes. Gedreven door de wens om Lisa te genezen van haar eigen diabetes type 1, besluit het echtpaar het klinisch onderzoek in Californië te volgen.

Dit resulteert in de prijswinnende documentaire ‘The Human Trial’ die op 5 februari werd vertoond bij Focus Filmtheater in Arnhem, in het kader van het InScience festival. Aansluitend op de vertoning ging het publiek in gesprek met internist-endocrinoloog Michiel Nijhoff van het Leids Universitair Medisch Centrum, die als wetenschapper ook participeerde in het betreffende klinische onderzoek van ViaCyte naar stamceltransplantatie met als doel mensen met diabetes type 1 te genezen.

Als eerste proberen
In de documentaire volg je Maren en Greg; twee mensen met diabetes type 1 die als eerste de werking van de stamceltransplantatie gaan proberen. Ze krijgen de stamcellen geïmplanteerd onder de huid, op de arm en op de buik. Gevolgd wordt of de stamcellen aanslaan en insuline gaan produceren, en of er c-peptiden in het bloed aangetoond kunnen worden. Na drie maanden worden de implantaten verwijderd, onder meer om de kwaliteit van de cellen te testen. Alhoewel de glucosewaarden van Maren en Greg beter te reguleren waren in de tijd dat ze de implantaten droegen, kon er geen c-peptide worden aangetoond. 

Fysiek en mentaal zwaar
De documentaire laat zien hoe zwaar de deelname aan dit onderzoek is fysiek en mentaal voor Maren en Greg. Tegelijkertijd realiseer je je dat dit wetenschappelijk onderzoek niet mogelijk zou zijn als deze patiënten het risico niet hadden aangedurfd om mee te doen aan de trial. Tussen neus en lippen door valt op dat de diabeteszorg in de Verenigde Staten veel minder goed is georganiseerd dan in Nederland. Greg heeft soms hele periodes geen insuline omdat hij dit niet kan betalen. Dan zorgt hij ervoor dat hij zo ziek wordt, dat hij met spoed wordt opgenomen, want dan krijgt hij bij ontslag weer een voorraadje insuline mee. 

Investeerders zoeken
Gelijktijdig volgt The Human trial de wetenschappers die zich vaak jarenlang met hart en ziel hebben ingezet om te komen tot een genezing van diabetes type 1. Je ziet ook de onzekerheid rondom de voortzetting van het onderzoek, want de trials zijn zeer kostbaar. In de documentaire reizen enkele wetenschappers af naar Saoedi-Arabië – het land met het hoogste percentage aan mensen met diabetes type 1 – en Japan om investeerders te vinden voor hun onderzoek. 

Voortborduren
Voor Maren en Greg bood dit onderzoek niet waar ze op hadden gehoopt, maar inmiddels wordt er in veel klinische centra voortgeborduurd op de kennis die met dit onderzoek is opgedaan. Internist Michiel Nijhoff van het LUMC vertelde na afloop bijvoorbeeld dat het principe van stamcellen onder de huid plaatsen is verlaten omdat de doorbloeding in de huid niet optimaal is en de afweer in de huid te actief is.

Hoopvolle stappen
De documentairemakers Lisa Hepner en Guy Mossman proberen antwoord te krijgen op de vraag waarom de genezing van diabetes type 1 al jaren over vijf jaar wordt verwacht, maar er desondanks nog steeds niet is. 
Nijhoff waagt zich niet aan een nieuwe voorspelling maar zegt dat er hoopvolle stappen worden gezet, onder meer in het Leids Universitair Medisch Centrum. Wordt vervolgd.

Kijken?
De documentaire geeft een mooi en emotioneel inkijkje in de wereld achter wetenschappelijk onderzoek. The Human trial is via verschillende streamingsdiensten te huren of te kopen, waaronder Apple TV, Prime Video en Google Play.