Sia Pet, GZ-psycholoog i.o. tot specialist klinisch psycholoog

1. Wat doe je voor werk?
Op de afdeling Medische Psychologie van ziekenhuis Rijnstate ben ik werkzaam als GZ-psycholoog en tevens in opleiding tot specialist (klinisch psycholoog). Als medisch psycholoog werk ik nauw samen met artsen en verpleegkundigen om de gezondheid van patiënten en/of hun kwaliteit van leven te bevorderen. Hierbij ligt mijn focus op de interactie tussen lichaam en geest. Het leven met een chronische aandoening doet immers steeds beroep op de persoonlijke veerkracht. Confrontatie met ziekte of gezondheidsverlies heeft vaak impact en kan gepaard gaan met gevoelens als angst, boosheid, verdriet en/of somberheid. Als medisch psycholoog onderzoek en behandel ik psychische klachten die in relatie staan met de lichamelijke aandoening, waarbij ik samen met de patiënt bekijk wat helpend kan zijn in het behandel-, herstel- of ziekteproces.

2. Hoe ben je betrokken bij diabetes?
In het Rijnstate bieden wij integrale zorg aan mensen met diabetes. Dat wil zeggen dat ik als medisch psycholoog samen met alle betrokken zorgprofessionals van het diabetesteam de handen in één sla om zo goed mogelijke patiëntenzorg te bieden. Dat doen we door samen te onderzoeken waar de patiënt in het dagelijks leven tegenaan loopt wat betreft de diabetes en welke hulp hierbij eventueel passend kan zijn? Zelf bied ik in het ziekenhuis kortdurende (poli) klinische psychologische zorg aan diabetespatiënten.

3. Kun je een praktijkervaring delen?
De aanmeldklachten en hulpvragen lopen uiteen: van ‘diabetesmoe’ tot aan kampen met (hypo-)angst of depressies. Ook zie ik soms mensen met een hoog streef- en verantwoordelijkheidsgevoel die ondanks veel inzet de bloedsuikers niet gereguleerd krijgen. Uiteraard gaat dit gepaard met frustratie en machteloosheid. Het kan zelfs zo demoraliserend zijn dat mensen soms neigen de diabetesregulatie helemaal op te geven, met alle gevolgen van dien. Gevoelens van faalangst, schaamte of zelfverwijt spelen hier vaak een rol. Het leren toestaan van deze gevoelens en het leren verdragen dat je niet altijd volledig grip kunt hebben op je gezondheid, kunnen hierbij helpen. Gekscherend zeg ik weleens: ‘dat het leven niet bestaat uit het alleen maar halen van tienen of onvoldoendes.’ Wat betreft gezondheid kan het behalen van een ‘mager zesje’ al een hele prestatie zijn en soms juist de weg naar meer balans.

4. Hoe kan jij mensen met diabetes helpen?
Het is normaal dat mensen soms flink balen van de impact van hun diabetes of wat angstiger reageren als gevolg van een nare ervaring. Hiervoor is psychologische zorg niet gelijk noodzakelijk. Houden de psychische klachten langer aan en ondervinden de patiënt of naasten hiervan last, dan kan de patiënt op verwijzing van de internist een intakegesprek bij de psycholoog aanvragen. Eventueel volgt nadien een kortdurende psychologische behandeling in het ziekenhuis

5. Heb je tips voor diabeteszorgprofessionals?
Gebruik focustaal, oftewel positieve en helpende taal! Zorgprofessionals leggen soms onbewust de focus op wat niet goed gaat, angst of pijn oproept. Dit kan een demoraliserend effect hebben. Door focustaal toe te passen, sta je stil bij iemands (veer)kracht en bevorder je op positieve wijze de zelfmanagementvaardigheden van mensen met diabetes.