Matthijs Hesselink is hoogleraar lichamelijke activiteit en metabole gezondheid en geeft in dit flitscollege antwoord op de vraag: wat is de ideale glucosewaarde voor iemand met diabetes als hij of zij wil gaan sporten?

Vandaag beantwoord ik de vraag of sporten op een nuchtere maag verstandig is voor mensen met diabetes? Voordat ik antwoord geef op deze vraag, ga ik twee dingen uitleggen:

Eerst ga ik duizenden jaren terug in de tijd. Toen moesten mensen nog jagen om voedsel te krijgen. Dit deden ze vaak met een lege maag en de inspanning die ze hierbij leverden, kunt u gerust vergelijken met een uurtje sporten. Tegenwoordig, echter, duiken we eerst de koelkast in, voordat we in de ochtend gaan sporten. Het liefst nemen we dan ook nog een sportdrankje mee. Feit is dat de jagers op pad gingen met weinig suikers in hun bloed en daarmee de vetverbranding in hun lichaam stimuleerden.

Ten tweede ga ik in op duursport. Atleten die bijvoorbeeld een marathon willen lopen of een lange fietstocht in de bergen willen maken, gebruiken als belangrijkste energiebron de opgeslagen vetten in hun lijf. Pas op het moment dat de inspanningsintensiteit erg toeneemt, bijvoorbeeld bij een eindsprint of een berg oprijden, worden suikers belangrijk als energieleverancier. Duuratleten willen met hun training dus vooral de vetverbranding optimaliseren.

Dit maakt dat duuratleten soms in nuchtere toestand gaan trainen, om zodoende hun vetverbranding maximaal te stimuleren. Maar moeten we dit nu ook adviseren aan mensen met diabetes?

Zoals bekend kan lichamelijke activiteit leiden tot een daling van de suikerspiegels. Hoewel iemand met diabetes in de regel wat hogere suikerspiegels heeft dan een duuratleet, bestaat altijd de kans dat de patiënt door het sporten op nuchtere maag een hypoglykemie krijgt. Mensen met diabetes hebben net als iedereen baat bij het stimuleren van de vetverbranding. Een goede vetverbranding gaat gepaard met veel mitochondria (de energiefabriekjes in de cel) en deze doen het door de vetverbranding ook nog eens extra goed. Daardoor kan het lijf de keuze van de energiebron (suikers of vetten) makkelijk aanpassen aan het aanbod en kunnen pieken in bloedsuiker beter worden ‘weggewerkt’. Maar gelet op de kans een mogelijke hypo, is inspanning in nuchtere toestand voor deze patiënten niet de meest voor de hand liggende optie.

Mochten uw patiënten met diabetes toch nuchter willen sporten, adviseer ze dan hun glucosewaarden tijdens het sporten extra in de gaten te houden en altijd snelle suikers bij de hand te hebben.